200 czy 190 pielgrzymka do Sulisławic?

W Staszowie corocznie odbywa się pielgrzymka do Sanktuarium Maryjnego w Sulisławicach. W tym roku (2020) wyruszyła jako jubileuszowa, "w 200 rocznicę cudu uwolnienia Staszowa od zarazy".

Od dawna miałem wątpliwości, co do daty i numeracji pielgrzymek, które niestety potwierdzają się. Organizatorzy opierają się na cytacie ks. Wawrzyńca Sieka - znakomitego kronikarza historii Staszowa, który w  „Opisie historycznym parafii i miasta Staszów” (wyd. w 1918 roku) wspominał:

„W 1821 roku  straszna cholera grasowała w Staszowie. Staszowianie ofiarowali się do M. B. Sulisławskiej.- Po oktawie Bożego Ciała r. r. udała się do Sulisławic liczna kompania. Nieśli ze sobą drewniany krzyż wielki, żeby go umieścić w tem miejscu,  z którego ujrzą wieżę kościoła sulisławskiego. Postawili go na Zgórsku. Od tego dnia ustała cholera, ani jeden człowiek nie umarł. Na tę pamiątkę rok rocznie chodzi kompania po oktawie Bożego Ciała do Sulisławic (akta Sulisławskie)”. Zmarłych chowano na cmentarzu w Pocieszce, który przypomina o tamtych trudnych czasach dla Staszowa". 

  

Data 1821 nie zgadza się z historią epidemii w Polsce, dlatego postanowiłem trochę poszukać i bardzo szybko znalazłem. Mam niemal pewność, że data podana przez Ks. Sieka jest błędna, być może na skutek omyłki drukarskiej. Potwierdzeniem jest wyciąg z archiwów sulisławskich podany przez ks. Wiśniewskiego w opisie dekanatu sandomierskiego (1915 r., 277 strona)

W 1831 r. w Staszowie bardzo wiele ludzi umierało na cholerę. Przerażeni mieszkańcy miasta udali się z kompanją prawie wszyscy do Sulisławic wzywając opieki Najświętszej Maryi Panny i w tym samym dniu ustała cholera. Doznawszy tak widocznego cudu, wdzięczni Staszowianie przyrzekli rok rocznie w ten dzień ocalenia, odwiedzać to miejsce święte. Co też dotąd (1857J wiernie spełniają. Dzieło się to w sobotę po oktawie Bożego Ciała. Ciż mieszczanie na tym miejscu, z którego ujrzeli kościół Sulisławski, poostawili krzyż. Do kościoła Sulisławskiego wyjednali odpust na tą pamiątkę zwany "Staszowskim" .

Powyższą datę uwiarygadnia także chronologia zapisów i umieszczenie jej pomiędzy wpisami z 1827, 1828 i 1832 .. .roku.

Kolejne źródła , tj. tablice w kościele pw. św. Bartłomieja, cytowane przez ks. Wiśniewskiego 

DOM. Rozalja z Nowathnych Kwaśniewska, przeżywszy lat 60 w skutek cholery Azyatyckiej w d. 10 czer. 1831 r. zm. w nieutulonym żalu męża, pięciu synów i wnuków zostawiła. Pamięć jey przymiotów troskliwej żony, czułey matki przetrwa długie wieki w sercach, której jey stratę opłakują. Oby Naywyższy ściśle cnoty chrześcijańskie raczył przyjąć do przybytku nieba.

Datę 1831 roku potwierdzają także źródła historyczne, które podają rok 1831 jako ten, w którym panowała w Polsce epidemia cholery, przywleczona z krajów azjatyckich. 

Mam wrażenie, że ze względu na pamięć historyczną Staszowa, należałoby sprawę wyprostować. Nic to nie umniejsza wspaniałej tradycji, a ma duże znaczenie historii naszego miasta. Mam więc nadzieję, że w 2030 roku staszowianie ponownie wyruszą na 200. pieszą pielgrzymkę do Matki Boskiej Sulisławskiej.